hoofdmenu

Geweld in de media

De televisie speelt heden ten dage een enorme rol in het dagelijks leven van kinderen en jongeren. Uit een wereldwijd onderzoek, uitgevoerd door UNESCO (1998), onder meer dan 5000 jongeren uit 23 verschillende landen, variërend van hoog geïndustrialiseerd tot laag geïndustrialiseerd, en van landelijk tot stedelijk, is gebleken dat 93% van de kinderen toegang heeft tot een televisie (variërend van 99% in het Noord-Westen tot 83% in Afrika) en men gemiddeld drie uur per dag voor de televisie spendeert. Dit is meer dan elke andere buitenschoolse activiteit, zoals huiswerk, onder vrienden zijn, of lezen. De televisie heeft in de loop der tijd dus op globale schaal een prominente rol aangenomen. Zo bleek 88% van de kinderen bekend te zijn met Terminator held Arnold Schwarzeneggar.

Geweld in de media komt op dit moment vrij veel voor. Volgens een ander onderzoek is het geweldniveau op tv nog nooit zo hoog geweest als nu. Op sommige netten bevat 85% van de programma's geweld. In veel kinderseries op tv als bijvoorbeeld de Power- Rangers vechten de personen met elkaar. Veel kinderen die dat zien hebben de neiging om dat na te doen. Volgens onderzoekers zouden Amerikaanse kinderen die de high-school hebben verlaten, al ongeveer 13000 mensen op tv aan een gewelddadige dood hebben zien sterven.
In Nederland is ook zo'n soort onderzoek gedaan en daaruit is gebleken dat een week tv kijken, 131 doden telt.

Sommige mensen zijn van mening dat zelfs tekenfilms kinderen aan kunnen zetten tot klein agressief gedrag. Voor een groot deel van de bevolking is dit natuurlijk een verontrustende gedachte. Zij zijn bang dat dit ook hun kinderen overkomt, en dat de maatschappij door geweld in de media steeds agressiever wordt. Zij vinden dat er binnen korte tijd iets gedaan moet worden om de effecten van geweld op TV te verminderen.

Geweld op TV is in 2 groepen te verdelen, fictief en reëel geweld.. Fictief geweld zijn verzonnen geweldbeelden, zoals GTST, de Smurfen, Mr Bean en Pokemon. Reeel geweld laat beelden zien die in werkelijkheid kunnen gebeuren zoals in het NOS jeugdjournaal, NÖVA, Barend en Van Dorp, het journaal en Jerry Springer.
Het zien van geweldfilms kan angstreacties en nachtmerries veroorzaken, welke beelden door kinderen als eng ervaren worden hangt af van de leeftijd. Door het vaak zien van geweldfilms kan de emotionele reactie afnemen. Kinderen gaan geweld gewoon vinden. Uit onderzoek blijkt dat de kinderen die veel geweld zien accepteren conflicten optelossen. De politiek bemoeit zich ook met het geweld op televisie. Er zijn afspraken over het TV geweld. In Nederland bestaan op dit moment 2 wettelijke regelingen;
-WET OP DE NEDERLANDSE FILMKEURING (ziet er op toe dat bioscoopfilms of films die op televisie komen geschikt zijn voor de jeugdige kijkers)
-MEDIAWET (die bepaald dat films met het label 12 niet voor 8 uur 's avonds mogen worden uitgezonden en met het label 16 niet voor 9 uur 's avonds).
(opmerking: Deze situatie is thans veranderd. Klik hier voor meer info.)
Er moet inderdaad iets gedaan worden aan de gevolgen van geweld op televisie. Het is door verscheidene onderzoeken duidelijk geworden dat geweld in de media inderdaad van invloed is op kinderen, en dat hun gedrag er agressiever door kan worden. Het beste is het natuurlijk als er helemaal geen geweld meer op televisie komt. In praktijk blijkt dat dit ideaal niet te realiseren is. Wel zijn er verschillende mogelijkheden om de gevolgen van geweld op televisie te verminderen.

Ten eerste is een goede methode het geven van voorlichting aan de jongeren zelf. Wanneer hen op een leuke manier duidelijk wordt gemaakt wat de gevolgen van geweld op televisie kunnen zijn zal dit zeker helpen het probleem te verminderen. Toch zal er uiteraard een grote groep kinderen overblijven die zich niets aantrekt van de waarschuwingen die gegeven worden. Dan moet er naast het geven van voorlichting nog meer worden gedaan om het probleem van geweld in de media op te lossen.

Daarom zijn er veel mensen die het invoeren van een geweldchip een goed plan vinden. Universiteit twente start het experiment met de geweld chip. Uit onderzoek moet blijken in hoeverre deze geweldchip kinderen afschermt van overdadig geweld op tv. Er zullen ongeveer duizend gezinnen met jonge kinderen de beschikking krijgen over de geweld chip. Ouders kunnen bepalen naar welke programma's hun kinderen wel of niet zullen kijken.De geweld chip die door Philips word ontwikkeld werkt als volgt: Aan de zender kant worden de programma's voorzien van een code die bijvoorbeeld aangeeft hoeveel geweld er in een programma voorkomt. Deze code word met de programma's via het tv signaal meegezonden. Bij de ontvanger worden de codes weergegeven. Nul is geen geweld en tien is extreem geweld. De kijker kan zelf bepalen bij welk geweld niveau de programma's worden genegeerd. Het onderzoek word financieel mogelijk gemaakt door het ministerie van justitie. voetbalvandalisme komt helaas steeds meer voor. Vooral ouders met kinderen die naar geweld op televisie kijken lijkt dit een goede oplossing, omdat hun kinderen op deze manier eerder in de gaten hebben wanneer ze naar iets aan het kijken zijn wat negatieve gevolgen voor hen kan hebben. Maar Volgens Drs. Peter Nikken, stafmedewerker Stichting Jeugdinformatie, is de geweldchip alleen niet genoeg, maar andere media moeten ook aangepakt worden. Utrechtse hoogleraar massacommunicatie J. Groebel zegt dat een commissie de jongeren moet beschermen tegen geweld op televisie.

Daarnaast is er ook een andere mogelijkheid om het geweld op televisie en vooral de gevolgen daarvan te verminderen. Deze mogelijkheid is dat alle programma's gekeurd worden voor ze op televisie verschijnen. Programma's met teveel geweld worden niet uitgezonden. Natuurlijk zijn veel mensen hier tegen, met name volwassenen die ook wel van een goede actiefilm houden. Daarom is een alternatief voor het totaal verbieden van geweld in de media het instellen van een tijdslimiet. Programma's met een bepaalde hoeveelheid geweld mogen dan bijvoorbeeld alleen nog maar na 8 uur 's avonds worden uitgezonden.

Ook zijn veel mensen waaronder J. Groebel en Drs. Peter Nikken die zeggen dat een commissie de jongeren moet beschermen tegen geweld op televisie. Beiden deskundigen stellen een commissie voor van ouders, wetenschappers en mensen voor de branche voor de televisie-, film- en video-industrie die de jongeren moet beschermen. Deze commissie zou aan de hand van criteria kunnen bepalen of een programma, videospelletje e.d. te gewelddadig is. Ook moeten mediaproducenten zelf regels opstellen die bepalen hoeveel geweld ze tonen.

Zoals je ziet zijn er verschillende mogelijkheden om de gevolgen van geweld op televisie te verminderen. Eigenlijk staat er dus niets meer in de weg om dit probleem serieus aan te pakken, en moet er zo snel mogelijk voor gezorgd worden dat onze maatschappij niet met de dag agressiever wordt.

Voorbeelden van ernstige delicten die voortkomen uit de media

Zo werd een politie- agent geconfronteerd met 2 jongens van 11 jaar die met elkaar aan het vechten waren. Daar omheen stond een grote van ca 20 jongens en meisjes die bijna hysterisch schreeuwden:jerry jerry jerry!!!

Op 5 april 2000 heeft een jongen zijn ouders en zusje vermoord met een samoeraizwaard. Volgens de politie heeft hij zich laten inspireren door het videospelletje Final Fantasie VIII waar de hoofdfiguur een tiener is die zoveel mogelijk dictators met dat zwaard moet vermoorden.

Een groep Chinese jongeren heeft een 15 jarige klasgenoot gedood, die zich niet bij hun bende wilde aan sluiten. Daarbij volgden de jongeren een voorbeeld dat ze in een geweldfilm hadden gezien zoals de Justitiekrant Faxhi Ribao meldde, hebben 9 jongeren een Draken en Tijgergroep gevormd, in de stijl van een maffia-achtige onderwereldorganisatie. Toen de jongen - een vriend van de jongeren - weigerde mee te doen werd hij gedood.

Een jury in de Amerikaanse staat Florida heeft op 25 januari 2002 een dertienjarige jongen schuldig bevonden aan moord op een zesjarige plaatsgenootje. De jongeman, die als volwassene werd berecht, hangt een levenslange gevangenisstraf boven het hoofd. De verdachte Lionel Tate zou in 1999 in de plaats Fort Lauderdale het zesjarige meisje Tiffany Eunick zulke zware verwondingen hebben toegebracht dat ze er aan overleed. Volgens de verdediging van de jongen, die vorig jaar een deal aangeboden door justitie afwees, probeerde Lionel worstelworpen uit die hij op televisie had gezien. Hij zou zich niet hebben beseft dat hij het meisje daarmee zou kunnen verwonden.

Een 13-jarige Amerikaanse jongen is 30 Januari 2002 met tweede- en derdegraads brandwonden in een ziekenhuis beland na het imiteren van een stunt uit een MTV-programma. Een 14-jarig vriendje is opgepakt omdat hij het jongetje in brand stak. Beide tieners probeerden een stunt na te doen uit het programma Jackass. Daarin stak een man in een brandwerend pak, behangen met steaks, zichzelf in brand.

Hoe zit het in andere landen

Italië
De Italiaanse publieke omroep en de belangrijkste commerciële tv-zenders hebben op 26 september 1997 een akkoord gesloten over een gedragscode om kinderen te beschermen tegen negatieve invloeden van tv-kijken. Tussen 16 en 19 uur zullen alleen programma's en reclame worden uitgezonden die geschikt worden geacht voor kinderen. Ook de journaals in die periode zullen daarmee rekening moeten houden. In het algemeen is afgesproken dat in de periode van 7 tot 10 uur 's avonds seks en geweld zoveel mogelijk worden beperkt.
Het akkoord omvat een aantal precieze afspraken over de manier waarop kinderen in beeld komen.
Afgesproken is geen interviews uit te zenden met kinderen die een crisis doormaken. Daarbij kan het gaan om weglopers van huis en slachtoffers van misdaad, prostitutie en pedofilie. Ook programma's waarin minderjarigen misdaden plegen zullen worden geweerd.
Het akkoord is een directe reactie op twee affaires die veel onrust hebben veroorzaakt wegens hun mogelijke schade voor kinderen. Een is de berichtgeving over pedofielen in Napels die een jongetje van negen jaar hebben vermoord.
De andere is de lange uitzending van een twee jaar geleden opgenomen proces tegen een geestelijk gestoorde man die twee kinderen op wrede wijze om het leven heeft gebracht.

Denemarken
Denemarken bindt in navolging van Noorwegen en Zweden de strijd aan met televisiereclame die speciaal op kinderen is gericht. De Deense minister van Cultuur, Elsebeth Gerner-Nielsen verklaarde meteen ook de oorlog aan verborgen reclame en gesponsorde kinderprogramma's.
De sociaal-liberale minister wil op de televisie "reclamevrije perioden" invoeren om kinderen tot twaalf jaar voor reclame af te schermen. Daarmee volgt Nielsen het beleid dat in Noorwegen en Zweden al is ingezet. In die landen zijn gesponsorde kinderprogramma's verboden.
"De pijngrens is bereikt", zei Nielsen. Ze verwijt tv-producenten dat ze met reclameblokken rond kinderprogramma's zwaar geschut in stelling brengen om kinderen tot een materialistische instelling te kneden. Ze verwacht echter nog een harde strijd in het Deense parlement, waar conservatieve krachten de maatregel willen bestrijden.


Terug naar Inhoudsopgave


Last Updated 12 maart 2002