Rolverdeling Nicam en Commissariaat voor de Media

Nieuwsbrief
TV-geweld
2002 nr. 1

naar hoofdmenu naar inhoudsopgave info over de werkgroep naar reactieformulier

Met de officiële start van het Nederlands Instituut Classificatie Audiovisuele Media (NICAM) op 22 februari jl. is ook de Mediawet, en daarmee de rol van het Commissariaat ten aanzien van de bescherming van minderjarigen, gewijzigd.

In het nieuwe artikel 52d van de Mediawet wordt een onderscheid gemaakt tussen ernstige en minder ernstige schade die toegebracht kan worden aan de lichamelijke, geestelijke of zedelijke ontwikkeling van personen jonger dan zestien jaar. Programmaonderdelen die ernstige schade kunnen toebrengen, mogen in het geheel niet worden uitgezonden. Ten aanzien van programmaonderdelen die minder ernstige schade kunnen toebrengen, is gekozen voor zelfregulering. Dat betekent dat een omroepinstelling deze programmaonderdelen alleen mag uitzenden als zij is aangesloten bij een organisatie zoals bedoeld in het nieuwe artikel 53 van de Mediawet (in casu het NICAM) en dus gebonden is aan de regels en het toezicht daarop van het NICAM.

Volgens het oude artikel 53 van de Mediawet vielen alle films of andere programmaonderdelen die niet waren gekeurd door de Filmkeuring, onder de verantwoordelijkheid van de omroepen zelf. De nieuwe systematiek van 'geconditioneerde zelfregulering' heeft tot doel bij te dragen aan een betere bescherming van jeugdigen tegen voor hen schadelijk audiovisueel materiaal.
Voor alle duidelijkheid: het gaat hier om schadelijke televisiebeelden, dus alleen omroepen (zowel publiek als commercieel en zowel landelijk als regionaal en lokaal) die televisie en/of kabelkrantprogramma's uitzenden, dienen zich aan te sluiten bij het NICAM.

Het Commissariaat houdt voortaan toezicht op 'ernstige schade' en op programma's die worden uitgezonden door omroepen die zich niet hebben aangesloten bij het NICAM. De verwachting is evenwel dat alle omroepen zich zullen aansluiten, want een omroep die niet is aangesloten mag in het geheel geen voor jongeren schadelijke beelden uitzenden, ook niet na acht of tien uur 's avonds. In principe kan alleen voor bijzondere omroep (achter een decoder) worden afgeweken van uitzendtijdstippen.

Het NICAM houdt toezicht op de minder ernstige schade. Om te bepalen wat moet worden verstaan onder ernstig dan wel minder ernstig, wordt gebruik gemaakt van het door het NICAM opgestelde classificatiesysteem. Bij ernstige schade moet worden gedacht aan beelden van excessief geweld of (harde) pornografische scènes.

Voor de omroepbranche heeft het NICAM, in overleg met de branche, een aantal zaken nader vastgelegd. Zo is bepaald dat trailers, commercials en promo's, ondanks hun eigen classificatieresultaat, altijd uitsluitend de pictogrammen van het hoofdproduct, waar ze van zijn afgeleid, zullen vermelden. Bovendien zullen ze, als ze zijn afgeleid van programma's met een leeftijdsaanduiding van twaalf of zestien jaar, nooit voor of tijdens een kinderprogramma worden uitgezonden. Verder dienen omroepinstellingen bij het vaststellen van het uitzendtijdstip van live programma's rekening te houden met de te verwachten inhoud van die programma's. En als er in nieuws- en actualiteitenprogramma's voor jeugdige kijkers schokkende of minder geschikte beelden te zien zijn, zal dat in het betreffende programma vooraf worden gemeld.

Het NICAM gaat niet, zoals het Commissariaat dat wel doet, zelf monitoren. Wel kent het NICAM een uitgebreid klachtensysteem met een onafhankelijke Klachtencommissie en een Commissie van Beroep. De Klachtencommissie kan aan een omroepinstelling een sanctie opleggen van maximaal 50.000 gulden. Bij veelvuldige overtreding kan de overtreder uiteindelijk uit het lidmaatschap van het NICAM worden ontzet. Ook het Commissariaat kan, als een geval van ernstige schade wordt geconstateerd, een boete van maximaal 50.000 gulden opleggen. Daarnaast heeft het Commissariaat de mogelijkheid de hoeveelheid zendtijd te verminderen of de commerciële toestemming in te trekken.

In een convenant tussen het Commissariaat en het NICAM is de rolverdeling tussen beide partijen vastgelegd. Het Commissariaat kan bij het toezicht op ernstige schade advies vragen aan de Klachtencommissie van het NICAM, maar is niet gebonden aan dit advies. Verder zal het NICAM het Commissariaat op de hoogte brengen van alle bij het NICAM ingediende klachten, beroepschriften en uitspraken, die betrekking hebben op een uitgezonden televisieprogramma. En uiteraard zullen klachten die bij de ene instantie zijn binnengekomen maar bij de andere instantie thuishoren, over en weer worden doorgezonden.

Het Commissariaat voor de Media zal de activiteiten van het NICAM volgen aan de hand van het jaarverslag en jaarlijks verslag uitbrengen aan de Minister. Over twee jaar zal er een evaluatie plaatsvinden door de overheid.

Uit: Comedia, mei 2001

hoofdmenu    inhoudsopgave    de werkgroep

Updated: 12 februari 2002