Liar Liar

Uitgezonden: vrijdag 4 maart 2005, 20.30-22.30 SBS 6.

Inleiding
De kring van kritische kijkers bestaat uit een groep mensen, verspreid in het land, die van tijd tot tijd (maximaal 1x per maand) naar een bepaald programma kijken om het vervolgens gestructureerd te becommentariëren op de geweldsaspecten ervan.

Werkwijze
Deelnemers sturen na de uitzending een tweetal lijsten in.
Lijst A bevat de antwoorden op de vragen 1.1.1 tm 2.7.1 zoals ten behoeve van Kijkwijzer zijn gesteld in het vigerende Nicam coderingsformulier.
Kijkwijzer classificeert programma's met het oog op mogelijke schadelijkheid voor kinderen en jeugdigen. Het biedt de mogelijkheid te vergelijken in hoeverre de classificatie door de omroepen in deze overeenkomt met de bevindingen van de Kritische Kijkers Kring.
Lijst B bevat de antwoorden op vragen die de werkgroep zelf heeft geformuleerd; vragen ingegeven door zorg over de invloed van tv geweld op de samenleving. De ernst hiervan in de huidige maatschappij die steeds meer verhardt en waarin mensen en groeperingen steeds sterker tegenover elkaar komen te staan en waarin geweld en dreigen ermee niet van de lucht is, zal duidelijk zijn.

Keuze en inhoud van het programma
Nadat in voorgaande sessies respectievelijk een kinderprogramma en een oorlogsfilm onder de loupe zijn genomen viel ditmaal de keuze op een als comedie aangekondigd programma, voorzien van classificatie 6en het pictogram voor geweld.
Het bleek te gaan over een jonge, snelle, chaotische advocaat voor wie liegen een tweede natuur is, die de verjaardag van zijn kind vergeet etc. De verjaardagswens van zijn zoontje, dat zijn vader één dag niet zou kunnen liegen komt merkwaardigerwijs uit, hetgeen hem in komische situaties brengt. Geweld beperkte zich tot tweemaal een tik in zijn gezicht door een vrouw die hij onheus bejegende. Uit een precaire situatie als verdediger tijdens een rechtbankzitting redt hij zich door schorsing te vragen voor een toiletgang. In het toilet verwondt hij zich door met zijn hoofd tegen het meubilair te beuken en vervolgens een overval voor te wenden. Eind goed al goed. Enerzijds door via een slimmigheid alsnog de rechtszaak te winnen en anderzijds zijn relatie met vrouw en kind te herstellen.

Evaluatie antwoorden lijst A
Ingestuurd 8 lijsten (respons 61%)

Fictie/nonfictie
Zesmaal is aangegeven fictie/dramaproduct/geen tekenfilm, 1x slapstick,1x niet ingevuld

Typen fysiek geweld
Viermaal is lijf aan lijf geweld aangekruist, 4x niet.
Overige soorten geweld (2.2.1 tm 2.2.6) is door geen van de deelnemers aangegeven.

Uitvoerbaarheid
Vijfmaal met ja beantwoord.

Indringendheid
Tweemaal met ja beantwoord(NB door deelnemers die geen fysiek geweld hadden aangekruist, de indringendheid sloeg kennelijk op het geval van zelfpijniging).
Zesmaal nee of nvt.

Verwondingen
Tweemaal ja,kennelijk t.a.v. de zelfpijniging, niet t.a.v.. fysiek geweld.
Zesmaal nee of nvt.

Opdringen van sexuele handelingen
Eenmaal ja, zevenmaal nee

Slapstick context
Achtmaal ja.

Beoordeling volgens de Kijkwijzermethode
Slechts de helft van de deelnemers ontwaarde fysiek geweld. Kennelijk leiden een enkele corrigerende tik en een geval van zelfpijniging in een slapstickcontext tot een verschillende beoordeling.
De kijkwijzersleutel toegepast op de bevindingen van de acht deelnemers afzonderlijk levert voor wat betreft het criterium geweld de volgende score : 4x AL en 4x 6.
De door SBS 6 aangegeven classificatie ligt hier gemiddeld boven.

Evaluatie antwoorden lijst B
Ingestuurd 8 lijsten (respons 61%)

Classificatie naar eigen oordeel
Dit wil zeggen naar eigen oordeel, los van Kijkwijzer.
0 AL, 2x 6, 5x12, 1x verdient aanbevelingspictogram, 3x kan beter niet vertoond worden.

Kwaliteit
Voor het merendeel (7) is het programma gekenschetst als pulp uit de amusementsindustrie.

Dreigen met geweld
Volgens het merendeel (6) vond dit niet plaats, tweemaal werd verbaal dreigen geconstateerd, 1x werd dreigen met blote handen aangekruist.

Oplossen door geweld
Algemeen is geconstateerd dat het probleem niet met geweld is opgelost, driemaal is aangegeven dat de hoofdpersoon d.m.v. geweld tegen zichzelf zich uit een moeilijke situatie trachtte te redden. De vraag naar de kijk op het gebruik van geweld die uit de productie spreekt leverde de volgende score op:
Driemaal wordt normaal gevonden
Eenmaal wordt goed gevonden
Eenmaal wordt discutabel geacht
Eenmaal wordt afgekeurd
Eenmaal wordt als grappig gepresenteerd.

Oordeel in eigen woorden van de deelnemers
Ik zou deze film niet voor kinderen beneden 12 jaar classificeren vanwege het ruwe karakter van deze schijnbaar onschuldige film. Het voortdurend schreeuwen, schelden, beledigen en vloeken terwijl dit in een bedoeld komische context gebeurt en nergens wordt afgekeurd.
Educatief is de centrale boodschap dat liegen niet goed is, al wordt volledige eerlijkheid ook niet gepromoot.
Een abnormale maar soms komische manier van omgaan met problemen, getuigend van intelligentie en slimheid.
Een film zonder enig niveau; wat humoristisch bedoeld is blijkt daarentegen zouteloos en ordinair.
Een zouteloze slapstick met minimaal geweld.
Film met een hoog slapstickgehalte, tweemaal wordt de hoofdpersoon door een beledigde vrouw geslagen. Dit wordt normaal gevonden.
Een leuke familiefilm met af en toe wat overdreven stukjes.
Het plot is niet onaardig. De hoofdpersoon acteert enorm overdreven, vaak niet om aan te zien. Typisch Amerikaans dus, zie zogenaamde humor. De overige acteurs brengen alles enigszins in evenwicht. Vooral het zoontje Mac speelt erg goed. Niet mijn voorkeur wat beteft komische film.

Naschrift
Over het geheel genomen behoort Liar Liar niet tot de programma's waartegen de werkgroep tv geweld te hoop loopt, daarvoor is het geweldsaspect te klein.
Positief is zelfs de boodschap dat liegen wordt afgekeurd. Door de eeuwen heen zijn geweldsuitbarstingen in de wereld vaak met leugens gepaard gegaan.

Trudie Rigter
Koos de Beus