JohnQ

Uitgezonden: woensdag 18 april 2007 20.30-22.45 Net5.

Werkwijze
De deelnemers sturen na de uitzending een tweetal lijsten in.
Lijst A bevat de antwoorden op de vragen 1.1.1 tm 2.7.1 uit het vigerende Nicam coderingsformulier van Kijkwijzer. Met de methode Kijkwijzer worden programma?s geclassificeerd ten aanzien van schadelijkheid voor kinderen en jeugdigen. De werkwijze met lijst A biedt de mogelijkheid te vergelijken in hoeverre de classificatie door de omroepen m.b.t geweld overeenkomt met de bevindingen van de Kring Kritische Kijkers.
Lijst B bevat de antwoorden op vragen die de werkgroep zelf heeft geformuleerd; vragen ingegeven door de zorg over de invloed van tv geweld op de samenleving. De ernst hiervan in de huidige maatschappij, die steeds meer is verhard, waarin geweld en dreigen met geweld niet van de lucht zijn, zal duidelijk zijn.

Korte inhoud van het programma
Het verhaal speelt zich af rond Chigaco. Een keurig, harmonisch, godvruchtig, arm, zwart gezin van man, vrouw en zoon Michael wordt getroffen door het noodlot.
Tijdens een honkbalwedstrijd wordt de tienjarige zoon getroffen door een hartaanval. In het ziekenhuis blijkt de ernst, harttransplantatie is de enige oplossing maar financieel niet haalbaar, omdat de man onvoldoende verzekerd is. Het ziekenhuis wil de transplantatie alleen uitvoeren als 75000 dollar vooraf betaald wordt.
John loopt allerlei instanties af, buren en vrienden houden inzameling en ze verkopen alle spullen. Ten einde raad bedreigt John een hartchirurg en toevallige aanwezigen op de eerste hulp met een pistool. John eist dat de directie Michael op de lijst voor tranplantatie zet.
Inspecteur Frank die het gesprek met John voert wordt door zijn op promotie beluste baas verrast die de gijzeling met geweld wil oplossen. Johns revolver blijkt niet geladen, hij had een kogel apart gehouden voor zichzelf om zijn zoon zijn hart te kunnen geven. Op het nippertje is een donorhart gevonden en voert de chirurg de operatie uit.
John wordt veroordeeld voor gijzeling.
Het programma werd omlijst en onderbroken met 4 reclameblokken o.a. werving voor de luchtmacht en vooraankondiging van een film voor 16 jaar en ouder over WOII.

Evaluatie antwoorden lijst A
Ingestuurd 8 lijsten (respons 53%).

Fictie/non fictie
Over het algemeen is dit programma aangeduid als fictie. Eenmaal non fictie - reality tv.

Typen fysiek geweld
5x is aangegeven fysiek lijf aan lijf geweld 2x nooit en 1x niet ingevuld.
7x is aangegeven geweld met vuur-, slag-, of steekwapens 1x nooit.
1x oorlogsgeweld (6x nooit,1x niet ingevuld).
4x is aangeven fysieke marteling (3x nooit, 1x niet ingevuld).
1x geweld tegen criminelen (5x nooit, 2x niet ingevuld).

Uitvoerbaarheid
7x geweldsacties door mensen uitvoerbaar.

Indringendheid fysiek geweld
6 ja 2x nee.
2x ja omdat het geweld hard aankomt (6x nee).
2x ja omdat geweld gedetailleerd in beeld komt (5x nee, 1x niet ingevuld).

Beelden van verwondingen t.g.v. zichtbare geweldsacties
6x ja 2x nee.

Ernstige verwondingen
7x nee, 1x niet ingevuld.

Opgedrongen sex
8x nee.

Slapstick
8x nee.

Toepassing van de Kijkwijzersleutel
De kijkwijzersleutel toegepast op de antwoorden van de deelnemers afzonderlijk leidde tot: 3x12 jaar, 5x 6 jaar. Dit is lager dan de door NET5 aangegeven 12 jaar met pictogrammen voor geweld en ruwe taal.

Evaluatie antwoorden lijst B
Ingestuurd 8lijsten (respons 53%).

Leeftijdsclassificatie naar eigen inzicht d.w.z. gevoelsmatig
5x 16 jaar,3x 12. Dit is beduidend hoger dan door NET5 aangegeven.
Eenmaal is aangegeven dat de film beter niet vertoond had kunnen worden en eenmaal dat deze een aanbevelingspictogram verdient.

Kwaliteit
Eenmaal is de film aangeduid als pulp.
Eenmaal als culturele productie.
Zesmaal geen van beide.

Wordt met fysiek geweld gedreigd?
8x ja waarbij 6x verbaal, 4x door dreigende houding, 2x met blote handen en 7x met wapens.

Werden de lichamelijke gevolgen van fysiek geweld realistisch getoond?
7x ja 1x niet ingevuld.

Worden de lichamelijke gevolgen verhuld, doordat we de slachtoffers nauwelijks te zien krijgen?
1x ja, 7x nee.

Worden verwondingen minder ernstig vertoond dan verwacht mag worden
8x nee.

Is er ook sprake van psychisch geweld?
1x nee.
7x ja waarbij 1x door uitstoting en 7x door onder druk zetten.

Werd aan de psychische gevolgen van fysiek geweld aandacht besteed?
3x nee.
5x ja waarbij 2x door tonen van wraakgevoelens, 4x angst, 2x verdriet, 1x rouw.

Kwamen er conflicten voor die geweldloos zijn opgelost?
6x ja 2x nee.

Redden mensen zich uit moeilijke situaties door middel van geweld?
8x ja.

Wordt het hoofdprobleem met geweld opgelost?
7x ja 1x nee.

Welke overheersende kijk op geweld spreekt uit deze productie?
1x wordt normaal gevonden.
5x wordt betreurd maar onontkoombaar geacht.
1x het wordt discutabel geacht.
1x wordt afgekeurd/bestraft.

Oordeel van de deelnemers in eigen woorden
* Typisch Amerikaanse film. Het onderliggende probleem dient niet op deze wijze opgelost. Ik vrees dat door zo’n film mensen in voorkomende gevallen op een idee worden gebracht.
* Het probleem is op indringende wijze aan de orde gesteld. De wanhoopsdaad is begrijpelijk, maar hoever mag je gaan? De publieke opinie speelt hierbij een grote rol.
Dit toont duidelijk de dubbele moraal: “De staat moet zorgen” versus “Ik zorg voor mezelf en mijn gezin”.
* Positief is het aan de kaak stellen van een misstand in de Amerikaanse samenleving. Negatief is het oplossen van een hoofdprobleem door dreigen met geweld.
* Afgezien van wat bloederigheid toch wel een sympathieke productie. Overigens te zwaar aangezet, moralistisch tot op het sentimentele af. Geen film voor basisschoolkinderen.
* Criminelen? De goeden tegen de slechten? Ja, d.w.z. tegen het systeem van de witteboordcriminelen.
* Opmerkelijke rol van tv kanaal 8 dat ze de primeur hadden.

Naschrift
Opmerkelijk is dat binnen de Kring Kritische kijkers de leeftijdsclassificatie volgens de methode Kijkwijzer lager uitviel dan Net5 aangaf. Het viel samen met de milde inschatting van de indringendheid van het vertoonde geweld. Wellicht dat het sympathieke doel van het geweldgebruik en de sympathieke hoofdrolspeler daarbij een rol spelen.
Opmerkelijk is ook dat de leeftijdsclassificatie van de Kring Kritische Kijkers volgens lijst B hoger uitviel dan de gepubliceerde.
De vertoonde film is een film met geweld. De kijker wordt daarbij niet op het verkeerde been gezet wat betreft de gevolgen van geweld. Het geweld lijkt functioneel. Geen film met geweld om het geweld