Enemy of the state
kritisch kijken
Uitgezonden: 4 juni 2007 20.30-23.20 uur SBS6.
Inleiding
De Kring Kritische Kijkers bestaat uit een aantal mensen, verspreid in het land, die van tijd tot tijd naar een bepaald programma kijken om het vervolgens gestructureerd te becommentariëren op de geweldsaspecten.
Werkwijze
De deelnemers sturen na de uitzending een tweetal lijsten in.
Lijst A bevat de antwoorden op de vragen 1.1.1 tm 2.7.1 uit het vigerende Nicam coderingsformulier van Kijkwijzer. Met de methode Kijkwijzer worden programma?s geclassificeerd ten aanzien van schadelijkheid voor kinderen en jeugdigen. De werkwijze met lijst A biedt de mogelijkheid te vergelijken in hoeverre de classificatie door de omroepen m.b.t geweld overeenkomt met de bevindingen van de Kring Kritische Kijkers.
Lijst B bevat de antwoorden op vragen die de werkgroep zelf heeft geformuleerd; vragen ingegeven door de zorg over de invloed van tv geweld op de samenleving. De ernst hiervan in de huidige maatschappij, die steeds meer is verhard, waarin geweld en dreigen met geweld niet van de lucht zijn, zal duidelijk zijn.
Korte inhoud van het programma
Deze film uit 1998, dus voor de aanval op Twin Towers, gaat over een Amerikaanse veiligheidsdienst, de NSA (National Safety Agency) aan de vooravond van de behandeling van de privacy act. Het begint met een wurgmoord op een congreslid dat van plan is tegen te stemmen. Een toevallig aanwezige natuurfotograaf vindt het tafereel op zijn video-opnames terug. Een compromitterende scene die opschudding teweegbrengt in het kantoor van NSA. Reynolds, die op de video-opname stond, had namelijk vlak daarvoor een vergeefs gesprek met het congreslid in een poging hem over te halen voor te stemmen. Ondertussen was de videoband terecht gekomen bij een vakbondsadvocaat de jonge jurist Dean. Deze wist wel van het belang van deze band in de strijd tegen de maffia maar niet van het compromitterende aspect voor de NSA. De jacht is geopend. Hij wordt via de GPS op straat gevolgd. In de media worden berichten verspreid over zijn omgang met een ex-relatie waardoor zijn huwelijk onder druk komt te staan. Gelukkig wordt hij bijgestaan door Bril, een oudagent van de veiligheidsdienst die in hun privacy bedreigde burgers helpt. Een vroegere studiegenote heeft hem ingeschakeld, deze wordt later in haar flat vermoord. Bril ontdoet hem van peilzender in schoenen, horloge, vulpen etc. en brengt hem op een veilige plaats. In een restaurant vindt een vuurgevecht plaats tussen de maffia en de veiligheidsdienst. Het bijschrift vermeld 13 doden en 'Goed dat er een veiligheidsdienst is maar hij moet wel gecontroleerd worden'.
Evaluatie antwoorden lijst A
Ingestuurd 7 lijsten(respons 44%).
Het programma is over het algemeen aangemerkt als fictie/drama.
Zevenmaal is aangegeven fysiek lijf aan lijfgeweld.
Zes maal met vuur-, slag- en steekwapens, eenmaal niet ingevuld.
Eenmaal oorlogsgeweld gezien, vijfmaal niet, een keer niet ingevuld.
Vier maal werd geweld tegen criminelen gesignaleerd, tweemaal niet, eenmaal niet ingevuld.
Zesmaal werd aangeven dat de geweldsacties door mensen uitvoerbaar zijn (eenmaal niet).
Indringendheid van het fysieke geweld: Vijfmaal werd aangegeven dat de indringendheid van het geweld werd veroorzaakt door de hardheid van het geweld of de dader. Viermaal omdat het geweld hard aankomt. Driemaal omdat het gedetailleerd in beeld komt.
Verwondingen: Zesmaal beelden van verwondingen werden vertoond als gevolg van zichtbare geweldsacties (1x nooit) 2x ja, 5x nooit,1x niet ingevuld Ernstige verwondingen 1x gezien 5x nooit, 1x niet ingevuld.
Opgedrongen sex: 6x nee, 1x ja.
Leeftijdsclassificatie volgens de Nicam-methode
De kijkwijzersleutel toe gepast op de antwoorden van de deelnemers afzonderlijk leidde tot 1x 16 jaar en 6x 12 jaar 1x6 jaar Dit komt overeen met de aangegeven leeftijd en het pictogram geweld
Evaluatie antwoorden lijst B
Ingestuurd 6 lijsten (respons 38%).
Leeftijdclassificatie naar eigen inzicht d.w.z. gevoelsmatig: 6x 16 jaar Dit is hoger dan door SBS aangegeven en ook hoger dan de door de respondenten aangeven leeftijdscodering volgens de Nicam methode.
Bovendien is driemaal aangegeven dat de uitzending beter achterwege had kunnen blijven.
Kwaliteit: Viermaal is de film aangeduid als pulp uit de amusementsindustrie, tweemaal als geen pulp maar ook geen culturele productie.
Wordt met fysiek geweld gedreigd? Zesmaal ja waarvan 6x verbaal, 6x door dreigende houding, driemaal met blote handen en 6x met wapens.
Worden de lichamelijke gevolgen van fysiek geweld realistisch getoond? Zesmaal ja waarvan door het laten zien van pijn en viermaal door het afvoeren per ambulance.
Worden de lichamelijke gevolgen van fysiek geweld verhuld doordat we de slachtoffers nauwelijks te zien krijgen? Driemaal ja, driemaal nee.
Is er ook sprake van psychisch geweld? Zesmaal ja. Tweemaal door pesten. Tweemaal door voor schut zetten. Tweemaal door uitstoting. Zesmaal door onder druk zetten.
Wordt aan de psychische gevolgen van fysiek geweld aandacht besteed? Zesmaal ja. Tweemal door het tonen van wraakgevoelens. Eenmaal door het tonen van haatgevoelens. Driemaal door het tonen van angst. Vijfmaal door het tonen van verdriet.
Komen er conflicten voor die geweldloos worden opgelost? Zesmaal nee.
Redden mensen zich uit moeilijke situaties d.m.v. geweld tegen personen? Tweemaal nee, viermaal ja.
Wordt een eventueel hoofdprobleem met geweld opgelost? Tweemaal nee, viermaal ja.
Welke overheersende kijk op het gebruik van geweld spreekt uit de productie? Vijfmaal het wordt als normaal of vanzelfsprekend gepresenteerd. Eenmaal het wordt betreurd maar onontkoombaar geacht.
Oordeel van de deelnemers in eigen woorden
In de VPRO gids stond vermeld: Een zogenaamde pepthriller, vandaar ook de prijzen van Blockbuster Entertainment en MTV. Dit bevestigt het vermoeden dat ondanks het belangwekkende van de waarschuwing tegen de Big Brother samenleving, zoals een van de kijkers schreef, de film in de eerste plaats als vermaak bedoeld is en dan speciaal voor de jongere generaties. Snelle beeldvoering, door ouderen als verwarrend ervaren, en eindeloze achtervolgingen zijn standaardmethoden om spanning te suggereren. Overigens heeft SBS de kijkwijzer goed toegepast.
Inleiding
De Kring Kritische Kijkers bestaat uit een aantal mensen, verspreid in het land, die van tijd tot tijd naar een bepaald programma kijken om het vervolgens gestructureerd te becommentariëren op de geweldsaspecten.
Werkwijze
De deelnemers sturen na de uitzending een tweetal lijsten in.
Lijst A bevat de antwoorden op de vragen 1.1.1 tm 2.7.1 uit het vigerende Nicam coderingsformulier van Kijkwijzer. Met de methode Kijkwijzer worden programma?s geclassificeerd ten aanzien van schadelijkheid voor kinderen en jeugdigen. De werkwijze met lijst A biedt de mogelijkheid te vergelijken in hoeverre de classificatie door de omroepen m.b.t geweld overeenkomt met de bevindingen van de Kring Kritische Kijkers.
Lijst B bevat de antwoorden op vragen die de werkgroep zelf heeft geformuleerd; vragen ingegeven door de zorg over de invloed van tv geweld op de samenleving. De ernst hiervan in de huidige maatschappij, die steeds meer is verhard, waarin geweld en dreigen met geweld niet van de lucht zijn, zal duidelijk zijn.
Korte inhoud van het programma
Deze film uit 1998, dus voor de aanval op Twin Towers, gaat over een Amerikaanse veiligheidsdienst, de NSA (National Safety Agency) aan de vooravond van de behandeling van de privacy act. Het begint met een wurgmoord op een congreslid dat van plan is tegen te stemmen. Een toevallig aanwezige natuurfotograaf vindt het tafereel op zijn video-opnames terug. Een compromitterende scene die opschudding teweegbrengt in het kantoor van NSA. Reynolds, die op de video-opname stond, had namelijk vlak daarvoor een vergeefs gesprek met het congreslid in een poging hem over te halen voor te stemmen. Ondertussen was de videoband terecht gekomen bij een vakbondsadvocaat de jonge jurist Dean. Deze wist wel van het belang van deze band in de strijd tegen de maffia maar niet van het compromitterende aspect voor de NSA. De jacht is geopend. Hij wordt via de GPS op straat gevolgd. In de media worden berichten verspreid over zijn omgang met een ex-relatie waardoor zijn huwelijk onder druk komt te staan. Gelukkig wordt hij bijgestaan door Bril, een oudagent van de veiligheidsdienst die in hun privacy bedreigde burgers helpt. Een vroegere studiegenote heeft hem ingeschakeld, deze wordt later in haar flat vermoord. Bril ontdoet hem van peilzender in schoenen, horloge, vulpen etc. en brengt hem op een veilige plaats. In een restaurant vindt een vuurgevecht plaats tussen de maffia en de veiligheidsdienst. Het bijschrift vermeld 13 doden en 'Goed dat er een veiligheidsdienst is maar hij moet wel gecontroleerd worden'.
Evaluatie antwoorden lijst A
Ingestuurd 7 lijsten(respons 44%).
Het programma is over het algemeen aangemerkt als fictie/drama.
Zevenmaal is aangegeven fysiek lijf aan lijfgeweld.
Zes maal met vuur-, slag- en steekwapens, eenmaal niet ingevuld.
Eenmaal oorlogsgeweld gezien, vijfmaal niet, een keer niet ingevuld.
Vier maal werd geweld tegen criminelen gesignaleerd, tweemaal niet, eenmaal niet ingevuld.
Zesmaal werd aangeven dat de geweldsacties door mensen uitvoerbaar zijn (eenmaal niet).
Indringendheid van het fysieke geweld: Vijfmaal werd aangegeven dat de indringendheid van het geweld werd veroorzaakt door de hardheid van het geweld of de dader. Viermaal omdat het geweld hard aankomt. Driemaal omdat het gedetailleerd in beeld komt.
Verwondingen: Zesmaal beelden van verwondingen werden vertoond als gevolg van zichtbare geweldsacties (1x nooit) 2x ja, 5x nooit,1x niet ingevuld Ernstige verwondingen 1x gezien 5x nooit, 1x niet ingevuld.
Opgedrongen sex: 6x nee, 1x ja.
Leeftijdsclassificatie volgens de Nicam-methode
De kijkwijzersleutel toe gepast op de antwoorden van de deelnemers afzonderlijk leidde tot 1x 16 jaar en 6x 12 jaar 1x6 jaar Dit komt overeen met de aangegeven leeftijd en het pictogram geweld
Evaluatie antwoorden lijst B
Ingestuurd 6 lijsten (respons 38%).
Leeftijdclassificatie naar eigen inzicht d.w.z. gevoelsmatig: 6x 16 jaar Dit is hoger dan door SBS aangegeven en ook hoger dan de door de respondenten aangeven leeftijdscodering volgens de Nicam methode.
Bovendien is driemaal aangegeven dat de uitzending beter achterwege had kunnen blijven.
Kwaliteit: Viermaal is de film aangeduid als pulp uit de amusementsindustrie, tweemaal als geen pulp maar ook geen culturele productie.
Wordt met fysiek geweld gedreigd? Zesmaal ja waarvan 6x verbaal, 6x door dreigende houding, driemaal met blote handen en 6x met wapens.
Worden de lichamelijke gevolgen van fysiek geweld realistisch getoond? Zesmaal ja waarvan door het laten zien van pijn en viermaal door het afvoeren per ambulance.
Worden de lichamelijke gevolgen van fysiek geweld verhuld doordat we de slachtoffers nauwelijks te zien krijgen? Driemaal ja, driemaal nee.
Is er ook sprake van psychisch geweld? Zesmaal ja. Tweemaal door pesten. Tweemaal door voor schut zetten. Tweemaal door uitstoting. Zesmaal door onder druk zetten.
Wordt aan de psychische gevolgen van fysiek geweld aandacht besteed? Zesmaal ja. Tweemal door het tonen van wraakgevoelens. Eenmaal door het tonen van haatgevoelens. Driemaal door het tonen van angst. Vijfmaal door het tonen van verdriet.
Komen er conflicten voor die geweldloos worden opgelost? Zesmaal nee.
Redden mensen zich uit moeilijke situaties d.m.v. geweld tegen personen? Tweemaal nee, viermaal ja.
Wordt een eventueel hoofdprobleem met geweld opgelost? Tweemaal nee, viermaal ja.
Welke overheersende kijk op het gebruik van geweld spreekt uit de productie? Vijfmaal het wordt als normaal of vanzelfsprekend gepresenteerd. Eenmaal het wordt betreurd maar onontkoombaar geacht.
Oordeel van de deelnemers in eigen woorden
- De film bevat een waarschuwing tegen de Big Brother samenleving maar de uitwerking neigt naar geweld om het geweld.
- Een film met een teveel aan geweld en actie met verwarrende beelden in hoog tempo.
- Geestdodend gooi-en smijtwerk. Acteurs Krijgen geen kans zich te profileren.
- Lof voor de acteurs. De film voegt niets toe aan de samenleving, integendeel. Jammer van het grove taalgebruik.
In de VPRO gids stond vermeld: Een zogenaamde pepthriller, vandaar ook de prijzen van Blockbuster Entertainment en MTV. Dit bevestigt het vermoeden dat ondanks het belangwekkende van de waarschuwing tegen de Big Brother samenleving, zoals een van de kijkers schreef, de film in de eerste plaats als vermaak bedoeld is en dan speciaal voor de jongere generaties. Snelle beeldvoering, door ouderen als verwarrend ervaren, en eindeloze achtervolgingen zijn standaardmethoden om spanning te suggereren. Overigens heeft SBS de kijkwijzer goed toegepast.