The A-team

Uitgezonden: 9 maart 2007 18.00-18.55 uur RTL7.

Inleiding
De Kring Kritische Kijkers bestaat uit een aantal mensen, verspreid in het land, die van tijd tot tijd naar een bepaald programma kijken om het vervolgens gestructureerd te becommentariëren op de geweldsaspecten.

Werkwijze
De deelnemers sturen na de uitzending een tweetal lijsten in.
Lijst A bevat de antwoorden op de vragen 1.1.1 tm 2.7.1 uit het vigerende Nicam coderingsformulier van Kijkwijzer. Met de methode Kijkwijzer worden programma?s geclassificeerd ten aanzien van schadelijkheid voor kinderen en jeugdigen. De werkwijze met lijst A biedt de mogelijkheid te vergelijken in hoeverre de classificatie door de omroepen m.b.t geweld overeenkomt met de bevindingen van de Kring Kritische Kijkers.
Lijst B bevat de antwoorden op vragen die de werkgroep zelf heeft geformuleerd; vragen ingegeven door de zorg over de invloed van tv geweld op de samenleving. De ernst hiervan in de huidige maatschappij, die steeds meer is verhard, waarin geweld en dreigen met geweld niet van de lucht zijn, zal duidelijk zijn.

Korte inhoud van het programma
Het begint met een inbraak in een auto en nog in de eerste minuut krijgt iemand een stomp in zijn maag. Het A-team (bestaande uit Hannibal, Murdock, BA en Face) zou eigenlijk ontvoerde vrouwen gaan opsporen maar besluit dat de massale roof van dure auto’s door een bekende misdadige organisatie voorgaat.
Face gaat bij een verdachte verkoper van tweedehands auto’s werken, krijgt een blauw oog omdat hij het meisje van de baas zoent en er wordt een plan opgezet om hun auto te laten stelen. Helaas wordt de verkeerde auto, namelijk hun busje gestolen. Dankzij de bestelling van limousines door een verklede Hannibal wordt het busje niet uit elkaar gehaald; zoals het geval is met alle gestolen auto’s.
Er vindt een massaal gevecht plaats bij de misdaadorganisatie en het A team delft het onderspit. Murdock redt hen met behulp van een gestolen auto.
Als de misdadigers, verkleed als politie agenten een begrafenis bij willen wonen worden zij ingerekend met hulp van de echte politie. Het eindigt met het planten van Murdock’s troetelplantje en een knipoog.

Evaluatie antwoorden lijst A
Ingestuurd 8 lijsten (respons 53%).
Het programma is over het algemeen aangemerkt als fictie/drama.
Zevenmaal is aangegeven geweld met vuur-,slag-,steekwapens, eenmaal niet ingevuld.
Driemaal werd oorlogsgeweld gezien, vijfmaal niet.
Driemaal werd marteling gezien, viermaal niet, eenmaal niet ingevuld.
Zevenmaal werd geweld tegen criminelen gesignaleerd, eenmaal niet ingevuld.
Wat betreft de uitvoerbaarheid van het geweld werd achtmaal aangeven dat dit door mensen uitvoerbaar is.
De indringendheid van het fysieke geweld: hierbij werd zevenmaal aangegeven dat dit werd veroorzaakt door de hardheid van het geweld of de dader, vijfmaal omdat het geweld hard aankomt en zesmaal omdat het gedetailleerd in beeld komt.
Beelden van verwondingen t.g.v. zichtbare geweldsacties: 2x ja, 5x nooit,1x niet ingevuld.
Beelden van ernstige verwondingen: 5x nooit, 3x niet ingevuld.
Opgedrongen sex: 6x nee, 1x ja 1x niet ingevuld.
Slapstick: 6x nee 2x niet ingevuld.

Leeftijdsclassificatie volgens de Nicam-methode
De kijkwijzersleutel toe gepast op de antwoorden van de deelnemers afzonderlijk leidde tot 7x 12 jaar en 1x 12 of 16 jaar Dit is duidelijk hoger dan RTL7 aangaf namelijk 6 jaar met pictogram voor geweld.

Evaluatie antwoorden lijst B
Ingestuurd 8 lijsten (respons 53%).
Leeftijdclassificatie naar eigen inzicht d.w.z. gevoelsmatig: 3x 16 jaar, 2x 12 jaar en 2x 9 jaar, 1x niet ingevuld met opmerking “niet vertonen”. Ook dit is beduidend hoger dan RTL7 aangeeft. Bovendien is vijfmaal aangegeven dat de uitzending beter achterwege had kunnen blijven.

Kwaliteit: zevenmaal is de film aangeduid als pulp uit de amusementsindustrie, eenmaal als geen pulp maar ook geen culturele productie.
Wordt met fysiek geweld gedreigd? Achtmaal ja waarvan 7x verbaal, 8x door dreigende houding, vijfmaal met blote handen en 8x met wapens.
Worden de gevolgen van fysiek geweld realistisch getoond? Zevenmaal nee 1x ja door verwondingen te laten zien.
Worden de lichamelijke gevolgen verhuld doordat we de slachtoffers nauwelijks te zien krijgen? Zevenmaal ja 1x nee.
Worden de verwondingen minder ernstig vertoond dan verwacht mag worden? Zevenmaal ja 1x nee.
Is er ook sprake van psychisch geweld? Zevenmaal ja 1x niet ingevuld Tweemaal pesten. Tweemaal voor schut zetten. Eenmaal door uitstoting zevenmaal door onder druk zetten.
Wordt aan de psychische gevolgen van fysiek geweld aandacht besteed? Zevenmaal nee. Eenmaal ja waarbij 1x door het tonen van wraakgevoelens, 1x door het tonen van haatgevoelens en 1x door het tonen van angst.
Komen er conflicten voor die geweldloos worden opgelost? Zesmaal nee, tweemaal ja.
Redden mensen zich uit moeilijke situaties d.m.v. geweld tegen personen? Achtmaal ja.
Wordt een eventueel hoofdprobleem met geweld opgelost? Achtmaal ja.
Welke overheersende kijk op het gebruik van geweld spreekt uit de productie? Driemaal het wordt goed gevonden/beloond. Vijfmaal het wordt als normaal of vanzelfsprekend gepresenteerd.

Oordeel van de deelnemers in eigen woorden

• Een van meet af aan geweld tonende film, het wordt vanzelfsprekend gevonden.
• Een echte klassieker met een hoog lachgehalte. Bloed zie je nooit, de klappen gaan er min of meer naast en er gaat nooit iemand dood. De goede jongens winnen natuurlijk altijd van de slechte. En dan die fantastische uitvindingen die ze elke keer weer ergens in een gesloten garage maken, natuurlijk om van te smullen als je tien of twaalf bent. A-team keken we vroeger zelf op die leeftijd…… Naar mijn mening A-team vanaf 9 jaar vanaf 20 uur.
• Ik vind de indicatie 6 jaar te jong, eerder 9 of 12 gezien het geweld.
• Ik heb er nooit bij stil gestaan hoeveel geweld voorkomt in dit programma en dat het als normaal beschouwd wordt. De leeftijdsclassificatie moet naar 12.
• Het verhaal is, door een overvloed aan geweld en wapenvertoon nauwelijks te volgen. Een warrige opeenhoping van vernielde poenige wagens met een snufje sexuele intimidatie en nep-vriendschap. Dit alles wordt romantisch verguld met een nietig plantje. Een wanproduct.
• Een aflevering uit een lopende serie, steeds volgens dezelfde formule. Typisch pulp. Jongensboekenromantiek. Gevaarlijk voor jongeren die eenmaal graag nabootsen. Ze kunnen er agressiever door worden.
• Reclame vind ik al erg vervelend maar dan nog het voorfilmpje van een latere film om 22.40 (16 geweld). Het trof me onaangenaam en dat voor 19 uur. Ook dit verdient aandacht.

Naschrift
Het A-team is een oude bekende van de werkgroep tv geweld. Dini Harms, de initiatiefneemster verwees er bij de oprichting in 1986 al naar. Het werd toen door de TROS uitgezonden. De formule is ijzersterk. Het team bestaat uit een viertal gezworen kameraden uit hun tijd in het leger. Ze verhuren zich om daar waar door criminelen belaagde mensen hun hulp inroepen, de belagers een lesje te komen leren. Ze bedienen zich daarbij van truc’s, raken nooit in de stres, gaan laconiek te werk en zijn thuis in alle soorten geweld.
In de tachtiger jaren was het nog onduidelijk of dit soort programma’s een nadelige invloed op de jeugd zouden kunnen hebben. In de negentiger jaren werd het duidelijk dat tv geweld voor sommige kinderen onder bepaalde omstandigheden schadelijk kan zijn, hen o.a. agressiever kan doen worden. Vandaar Kijkwijzer en de leeftijdsclassificaties.
Bij onze nu gehouden kijksessie is de aanduiding 6 jaar van RTL 7 tegen het licht gehouden.
Naar eigen inzicht kwam de Kring Kritische Kijkers gemiddeld tot een leeftijdsindicatie van 12 en ten minste boven 9 jaar.
Ook de toepassing van de Kijkwijzersleutel leidde bij ons tot een hogere leeftijdsindicatie: Zevenmaal 12 jaar en eenmaal tussen 12 en 16 jaar.